Wykorzystanie funduszy europejskich na terenie miasta Biała Podlaska

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej i uruchomienie nowych narzędzi finansowania inwestycji postawiło Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST) przed ogromnym wyzwaniem. W stosunkowo krótkim czasie JST musiały zaadoptować skomplikowany system wdrażania funduszy strukturalnych, który wymaga nie tylko opanowania złożonych procedur mających zapewnić prawidłowe wykorzystanie środków, ale również ustanowienia właściwych struktur organizacyjnych, wyboru właściwych priorytetów rozwoju, wdrożenia nowoczesnych metod strategicznego planowania a także przygotowania zespołu kompetentnych pracowników. Do uruchomienia procesu absorpcji środków unijnych konieczne okazało się przeprowadzenie szeregu zmian w funkcjonowaniu oraz sposobie zarządzania JST, prowadzących do maksymalnego wykorzystania dostępnych środków pomocowych.

Pierwsze doświadczenia w zakresie wdrażania środków unijnych Urząd Miasta Biała Podlaska zdobył w okresie przedakcesyjnym. W latach 2003 - 2004 został zrealizowany pierwszy projekt europejski współfinansowany z Programu Phare SSG 2001 pn. "Dzielnica przemysłowo-składowa w Białej Podlaskiej", którego celem było ułatwienie dostępu do 12 ha niewykorzystanych terenów inwestycyjnych poprzez wybudowanie ulicy Północnej z pełną infrastrukturą. W tym samym okresie zostały zrealizowane również dwa tzw. "projekty miękkie" - "Sztuka nie zna granic. Międzynarodowy plener malarsko-fotograficzny Biała Podlaska - Baranowicze oczami artystów" ze środków Programu Phare 2001 "Fundusz Małych Projektów Polska Granica Wschodnia" oraz "Wzmocnienie potencjału lokalnego partnerstwa na rzecz rozwoju regionu bialskiego" ze środków Programu Phare 2002 "Koordynacja działań instytucji rynku pracy".

Zdobyte podczas realizacji pierwszych projektów europejskich doświadczenia, pozwoliły docenić ogromną rolę planowania strategicznego oraz programowania zadań, określania priorytetów, formułowania celów, wymiarowania oczekiwanych efektów i spełniły rolę edukacyjną dla uczestniczących w tych projektach kadr. Władze Białej Podlaskiej za niezwykle ważne uznały wypracowanie trwałych instrumentów pracy nad ciągłym rozwojem miasta. Rozpoczęto prace nad aktualizacją obowiązującej strategii rozwoju oraz wprowadzono tzw. Wieloletni Plan Inwestycyjny.

Konsekwencją przyjęcia nowych zadań było powołanie komórki odpowiedzialnej za realizację polityki rozwoju i pozyskiwanie środków z funduszy europejskich. W Urzędzie Miasta Biała Podlaska rozpoczął pracę nowy wydział - Strategii i Rozwoju. Zespół złożony z młodych ale dobrze wykształconych, wyspecjalizowanych pracowników, zaczął przygotowywać projekty i wypełniać wnioski o dofinansowanie. Obowiązujący tryb konkursowy obejmujący wieloetapową i drobiazgową ocenę wniosków oraz ogromna konkurencja w wyścigu po unijne dotacje wymusiły wdrożenie sposobu funkcjonowania opartego na otwartym i bardzo dynamicznym działaniu. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Złożone wnioski oceniono bardzo wysoko i podkreślano ich profesjonalizm.

Celem zasadniczym wszystkich przygotowywanych przez Wydział Strategii i Rozwoju projektów jest poprawa jakości życia mieszkańców miasta, zapewnienie optymalnych warunków do jego rozwoju oraz stworzenie atrakcyjnej oferty dla przedsiębiorców z zewnątrz.

Priorytetowym obszarem działań objętym projektami europejskimi w Białej Podlaskiej jest rozwój infrastruktury komunikacyjnej. Słabo rozwinięta, wymagająca ciągłych napraw sieć drogowa należy do najsłabszych stron miasta. Jest to czynnik, który znacząco obniża jakość życia mieszkańców miasta oraz wywołuje negatywne wrażenie już w pierwszej fazie zainteresowania potencjalnych inwestorów. W 2004 roku dofinansowanie otrzymał projekt pn. "Modernizacja i racjonalizacja systemu transportowego miasta Biała Podlaska", w ramach którego zmodernizowano główne ulice tworzące podstawowy układ drogowy miasta. W 2006 roku rozpoczęła się realizacja drugiego etapu tego projektu, który zakłada modernizację kolejnych ulic. W realizacji znajduje się również projekt pn. "Racjonalizacja systemu transportu publicznego w mieście Biała Podlaska", w ramach którego w mieście nastąpią diametralne zmiany w zakresie organizacji transportu publicznego. Optymalizacji ulegnie układ sieci linii autobusowych, pojawią się nowe przystanki, na ulice wyjadą nowe pojazdy.

Równie ważnym obszarem związanym z infrastrukturą komunalną jest gospodarka wodno-ściekowa. Sytuacja mieszkańców naszego miasta pod względem zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków na tle miast woj. lubelskiego była do niedawna szczególnie niekorzystna. Problem ten kompleksowo rozwiązuje projekt pn. "Budowa i modernizacja systemu wodociągowego i kanalizacyjnego miasta Biała Podlaska", który został przygotowany przez spółkę miejską BWiK "WOD-KAN". Realizacja projektu zapewnieni wszystkim mieszkańcom miasta możliwość zaopatrzenia w wodę o wysokiej jakości oraz odbiór i oczyszczenie odprowadzanych ścieków.

Oprócz projektów, których celem jest uzupełnianie braków w zakresie podstawowej infrastruktury komunalnej, w Białej Podlaskiej, ze środków unijnych, realizowane są bardzo ambitne przedsięwzięcia prorozwojowe, zbliżające miasto do najwyższych standardów europejskich. W ramach projektu "e-Miasto Biała Podlaska" powstanie miejska światłowodowa szerokopasmowa sieć teleinformatyczna łącząca jednostki administracji publicznej oraz instytucje użyteczności publicznej takie jak ośrodki służby zdrowia, komenda policji, straż pożarna, szkoły, ośrodki kultury i biblioteki. Na terenie miasta zostanie utworzonych 10 punktów publicznego bezprzewodowego dostępu do Internetu tzw. hot spots. W Urzędzie Miasta zostaną wdrożone systemy informatyczne, które zapewnią sprawny i bezpieczny przepływ informacji, dokumentów i danych. Ponadto, uruchomione zostaną internetowe portale miejskie, dzięki którym szereg usług publicznych będzie można załatwić on-line.

Obok projektów inwestycyjnych, w Białej Podlaskiej, w ramach II priorytetu ZPORR realizowane są projekty wspierające tzw. rozwój zasobów ludzkich. Finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, koordynowane przez Wydział Edukacji Urzędu Miasta projekty pn. "Wspieranie edukacji młodzieży wiejskiej ze szkół ponadgimnazjalnych" oraz "Eurostudent" zapewniają stypendia uczniom i studentom pochodzącym z terenów wiejskich, borykającym się z trudną sytuacja materialną.

Sukcesy na polu opracowywania projektów i pozyskiwania na ich realizację środków europejskich, oprócz Urzędu Miasta, odnoszą także inne bialskie instytucje. Wśród beneficjentów ZPORR znajdują się: Bialskie Wodociągi i Kanalizacja "WOD-KAN" Sp. z o.o., Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Piłsudskiego w Warszawie - Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej, Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Białej Podlaskiej, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej oraz Bialskopodlaskie Stowarzyszenie Rozwoju Regionalnego.

W podsumowaniu realizacji Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006 w ramach I i III Priorytetu w Województwie Lubelskim dokonanym przez Departament Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w styczniu 2006 r., Miasto Biała Podlaska, jako jedyne w województwie lubelskim, osiągnęło kwotę dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego powyżej 700 złotych w przeliczeniu na jednego mieszkańca, pozyskując w okresie od maja 2004 r. do końca 2005 r. kwotę ponad 55 milionów złotych na realizację 10 projektów inwestycyjnych.